การสร้างความหลงใหลในการเรียนรู้ในแนวมอนเตสซอรี่ ผ่านกรอบ SDT
- โรงเรียนเลิศคิด มอนเทสซอรี่
- 11 ส.ค.
- ยาว 1 นาที
งานวิจัยของ Edward Deci และ Richard Ryan ใน Self-Determination Theory (SDT) อธิบายว่า ความหลงใหล (Passion) และแรงจูงใจภายใน (Intrinsic Motivation) จะเกิดขึ้นอย่างยั่งยืนเมื่อเด็กมี 3 ปัจจัยหลัก คือ Autonomy, Competence และ Relatedness และแนวคิดมอนเตสซอรี่เองก็สอดคล้องกับทั้งสามปัจจัยนี้อย่างชัดเจน
1. Autonomy – อิสระในการตัดสินใจ
ในมอนเตสซอรี่:
ห้องเรียนมอนเตสซอรี่ถูกออกแบบให้เด็กเลือก “งาน” หรือกิจกรรมด้วยตนเอง จากสภาพแวดล้อมที่เตรียมไว้อย่างเหมาะสม
เด็กสามารถกำหนดจังหวะการทำงานและระยะเวลาที่ใช้กับกิจกรรมนั้นๆ ได้โดยไม่ถูกเร่งรัด
อิสระนี้ไม่ใช่ “อิสระแบบไร้ขอบเขต” แต่เป็น อิสระภายใต้โครงสร้าง (Freedom within limits) ที่ทำให้เด็กได้เรียนรู้การตัดสินใจอย่างมีความรับผิดชอบ
ผลต่อ Passion:
เมื่อเด็กได้เลือกสิ่งที่ตนสนใจ สมองจะหลั่งสารโดพามีน (dopamine) ซึ่งช่วยกระตุ้นความสุข ความตื่นเต้น และการจดจำเชิงบวก ทำให้เด็กอยากกลับมาทำซ้ำและเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
⸻
2. Competence – ความรู้สึกว่าตัวเองทำได้
ในมอนเตสซอรี่:
ครูจัดกิจกรรมตาม ลำดับความยากง่าย (Gradation) และสอนทีละขั้น เพื่อให้เด็กประสบความสำเร็จได้จริง
อุปกรณ์มอนเตสซอรี่ถูกออกแบบให้เด็กเห็นผลลัพธ์ด้วยตนเอง (Control of Error) เช่น Cylinder box หากเลือกช่องใส่และกระบอกไม่เหมาะสมกัน เด็กจะรู้ทันทีโดยไม่ต้องรอครูบอก
เด็กได้ฝึกซ้ำจนเกิดความเชี่ยวชาญ (Repetition) ซึ่งช่วยสร้างความมั่นใจและทักษะที่มั่นคง
ผลต่อ Passion:
เมื่อเด็กสัมผัสความสำเร็จเล็กๆ ซ้ำๆ สมองจะสร้างวงจรของ “ฉันทำได้” (I can do it) ทำให้เกิดความกล้าในการเรียนรู้สิ่งใหม่ และอยากท้าทายตนเองต่อไป
⸻
3. Relatedness – ความรู้สึกเชื่อมโยงกับคนรอบข้าง
ในมอนเตสซอรี่:
ห้องเรียนคละวัย (Mixed-age classroom) ทำให้เด็กได้เรียนรู้จากรุ่นพี่ และมีโอกาสเป็นแบบอย่างให้รุ่นน้อง
ครูมอนเตสซอรี่ทำหน้าที่เป็น “ผู้อำนวยการเรียนรู้” (Guide) มากกว่าผู้สั่งสอน ทำให้ความสัมพันธ์ครูกับเด็กเป็นไปอย่างเคารพและไว้วางใจ
เด็กมีโอกาสทำงานเดี่ยวและทำงานร่วมกับผู้อื่น จึงได้ฝึกทั้งความรับผิดชอบส่วนตัวและทักษะทางสังคม
ผลต่อ Passion:
เมื่อเด็กรู้สึกปลอดภัยและมีความผูกพันทางอารมณ์กับคนรอบตัว เขาจะกล้าแสดงออก กล้าลองผิดลองถูก และพร้อมแบ่งปันการเรียนรู้ของตนเอง
⸻
ภาพรวมในมุมมอนเตสซอรี่
ทั้ง Autonomy, Competence และ Relatedness คือหัวใจที่ทำให้ Passion เติบโตในห้องเรียนมอนเตสซอรี่
• Autonomy จุดไฟเริ่มต้น
• Competence เติมเชื้อไฟให้ลุกต่อ
• Relatedness รักษาไฟนั้นให้อบอุ่นและไม่มอดดับ
เมื่อทั้งสามปัจจัยทำงานร่วมกัน เด็กจะไม่เพียง “ชอบ” การเรียนรู้ แต่จะ รัก และมองว่าการเรียนรู้เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต
🌱โรงเรียนเลิศคิด มอนเทสซอรี่
#รักการเรียนรู้
#เลี้ยงลูกแบบมอนเตสซอรี่
ความคิดเห็น