เมื่อของเล่น Montessori อาจไม่มีอยู่จริง: แก่นแท้ของกระบวนการเรียนรู้ที่มากกว่าการตลาด 🧸

หากพูดถึง Montessori หลายคนอาจนึกถึงของเล่นไม้สุดคลาสสิกที่ถูกออกแบบมาให้ช่วยเสริมพัฒนาการเด็ก ไม่ว่าจะเป็นบล็อกไม้ ห่วงซ้อน กล่องใส่ลูกปัด หรือโต๊ะกิจกรรมที่เรียบง่ายแต่ชวนให้เด็กได้ลงมือทำด้วยตนเอง กระแสความนิยมของ Montessori ทำให้เกิดตลาดสินค้าจำนวนมากที่ถูกระบุว่าเป็น “ของเล่น Montessori” แต่สิ่งที่ต้องตระหนักคือ Montessori ไม่ใช่ของเล่น และ ของเล่น Montessori อาจไม่มีอยู่จริง ในความหมายที่แท้จริง

Montessori คือกระบวนการ ไม่ใช่เพียงสิ่งของ ‼️

❤️ หัวใจของ Montessori ไม่ได้อยู่ที่ตัวอุปกรณ์หรือของเล่น แต่เป็น กระบวนการเรียนรู้ที่เด็กเป็นศูนย์กลาง ครูในระบบ Montessori ไม่ใช่เพียงผู้สอน แต่เป็น “ผู้อำนวยการเรียนรู้” (Directress) ที่คอยสังเกต สนับสนุน และชี้นำเด็กในลักษณะที่สอดคล้องกับธรรมชาติการเรียนรู้ของพวกเขา

อุปกรณ์ Montessori ที่แท้จริง เช่น Golden Beads สำหรับการเรียนคณิตศาสตร์ หรือ Pink Tower สำหรับฝึกประสาทสัมผัสด้านรูปทรงและขนาด ไม่ใช่ของเล่นที่ใช้เล่นเพื่อความบันเทิง แต่เป็น “เครื่องมือการเรียนรู้” ที่ถูกออกแบบมาอย่างเป็นระบบเพื่อให้เด็กพัฒนาทักษะเฉพาะทางผ่านการลงมือทำ

หากสิ่งแวดล้อมไม่ได้ออกแบบมาให้เด็กได้เลือกทำงานเอง ได้ทดลองและเรียนรู้ตามจังหวะของตัวเอง ต่อให้มีอุปกรณ์ Montessori อยู่เต็มห้อง ก็ไม่ได้หมายความว่าเด็กกำลังเรียนรู้แบบ Montessori

ปัญหาของการตลาด: เมื่อ Montessori กลายเป็นแค่ป้ายติดสินค้า 🏷️

ปัจจุบัน คำว่า “ของเล่น Montessori” กลายเป็นคำโฆษณายอดนิยมในตลาดของเล่นเด็ก ผู้ปกครองจำนวนมากซื้อของเล่นที่มีป้ายกำกับว่าเป็น Montessori ด้วยความหวังว่าจะช่วยเสริมพัฒนาการของลูก แต่ในความเป็นจริง หากขาดกระบวนการเรียนรู้ที่เหมาะสม ของเล่นเหล่านั้นก็ไม่ต่างจากของเล่นทั่วไป

ยิ่งไปกว่านั้น การใช้คำว่า Montessori ในการตลาดโดยไม่เข้าใจหลักการที่แท้จริงอาจทำให้ผู้ปกครองเข้าใจผิดว่า เพียงแค่ซื้อของเล่นประเภทนี้ให้ลูก ก็เท่ากับกำลังให้ลูกเรียนรู้ในแนวทาง Montessori ทั้งที่ในความเป็นจริงแล้ว การเรียนรู้ Montessori ต้องอาศัยแนวทางที่ครอบคลุมทั้งสิ่งแวดล้อม บทบาทของผู้ใหญ่ และวิธีการปฏิสัมพันธ์กับเด็ก

Montessori ที่แท้จริง 🌎 : ไม่ใช่แค่ของเล่น แต่เป็นวิถีของการเรียนรู้

หากต้องการนำ Montessori มาใช้กับเด็กอย่างถูกต้อง ควรให้ความสำคัญกับ “วิธีการปฏิสัมพันธ์กับเด็ก” มากกว่าแค่การมีของเล่นที่ระบุว่าเป็น Montessori

• ให้เด็กมีอิสระในการเลือกทำงาน (Freedom within limits) แต่ยังอยู่ในกรอบที่ปลอดภัย

• สร้างสภาพแวดล้อมที่กระตุ้นให้เด็กลงมือทำ มากกว่าการนั่งฟังคำสอน

• เคารพจังหวะการเรียนรู้ของเด็กแต่ละคน ไม่เร่ง ไม่บังคับ

• มองการเรียนรู้เป็นกระบวนการต่อเนื่อง ไม่ใช่การให้รางวัลเมื่อทำถูกต้อง

• เน้นการสังเกตและการชี้แนะ มากกว่าการสั่งสอนโดยตรง

📌 Montessori คือปรัชญาการเรียนรู้ ไม่ใช่สินค้า

การนำ Montessori ไปใช้ในชีวิตประจำวันไม่ได้หมายความว่าผู้ปกครองต้องซื้อของเล่นราคาแพงมาตกแต่งห้องเด็ก แต่หมายถึงการสร้างสภาพแวดล้อมและบรรยากาศที่เอื้อต่อการเรียนรู้ การลงมือทำ และการพัฒนาตามธรรมชาติของเด็ก

หากเราให้ความสำคัญกับ “กระบวนการ” มากกว่า “สิ่งของ” เราจะเข้าใจว่า Montessori คือการเปลี่ยนมุมมองของผู้ใหญ่ที่มีต่อเด็ก ไม่ใช่การสะสมของเล่นที่ดูเป็นมิตรกับพัฒนาการ

ของเล่น Montessori อาจไม่มีอยู่จริง แต่การเรียนรู้แบบ Montessori นั้นมีอยู่จริง และสามารถนำมาใช้ได้โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาของเล่นราคาแพง

🌱โรงเรียนเลิศคิด มอนเทสซอรี่